Kemoterapinin yan etkileri kanser teşhisi konduktan sonra başlayan uzun ve sabırlı bir süreç hem sizi hemde yakınlarınızı beklemektedir. Kemoterapi uzun bir sürece yayılırken bir o kadar da bedene zararı olmaktadır.
Her şeye rağmen inatçı ve kendinizi ayakta tutacak manevi duygularla dolu olmalısınız.
Kemoterapi ilaçları kanser hücrelerini öldürürken bir çok sağlıklı hücrelere de zarar vermektedir.
Yan etkilerin bir kısmı kemoterapi bittiğinde son bulurken bazı zararları da uzun süre devam edecektir. Kemoterapinin yan etkileri her kişi için farklı şekilde ortaya çıkmaktadır; yaş, kilo, boy, sağlık, direnç ve dayanıklılığa göre her bireyde farklı etki göstermektedir.
Kimi hafif geçirirken kiminde yan etkileri daha ağır olmakla birlikte kadınlar bilir, gebelikte mide bulantılarını ağır geçirenler gibi daha etkin olabilmektedir.
Kemoterapi ilaçları her hangi bir vücut sistemini etkileyebilmektedir. Özellikle sindirim yolu, saçlar, kemik yapısı ve kemik iliği, ağız ve üreme sistemleri gibi hassas bölgeleri daha çok etkilemektedir.
Kemoterapinin Yan Etkileri
KEMOTERAPİ ALIRKEN VÜCUDUMUZDA OLUŞAN YAN ETKİLER VE EN ÇOK ETKİLENEN ORGANLAR
Dolaşım ve bağışıklık sistemi
Kan sayımı yapmak kemoterapinin en önemli parçalarından birisidir. Kemoterapi ilaçları kırmızı kan hücrelerinin üretildiği kemik iliğindeki hücrelere zarar vererek kansızlığın oluşumuna neden olmaktadır.
Kansızlık oluştuğunda kişide yorgunluk, baş dönmesi, üşümek, halsizlik, ciltte solgunluk gibi belirtiler oluşmaktadır.
Kemoterapi beyaz kan hücrelerini de etkilemektedir, beyaz kan hücreleri enfeksiyonlarla mücadeleye yardımcı olmakta ve bağışıklık sistemini güçlü tutmakta önemli rol oynamaktadır.
Bu zamanlarda hastalık konusunda daha hassas olacağınız için gripli kişilerden, kalabalık ortamlardan ve toplu taşıma araçlarından uzak durmalısınız ki bakteri ve virüslere karşı önlem alabilesiniz.
Sinir ve kas sistemi
Kemoterapi ilaçları hafıza sorunlarına yol açabilir, konsantrasyonu zorlaştırabilir, ağrı, zayıflık, kol ve bacaklarda uyuşma, el ve ayaklarda karıncalanma, yutma güçlüğü gibi belirtiler oluşmaktadır.
Karadut pekmezi ile kemoterapi aldığınız süreçlerde sulandırarak içmeyi unutmayın, boğazınızda oluşan yutma güçlüğünü kısa sürede geçirecektir. Elleriniz ve ayaklarınızda oluşan uyuşukluk ve karıncalanmalar için ellerinizi yıkarken ılık su ile yıkayın uyuşmayı hissetmeyeceksiniz.
Sindirim sistemi
Kemoterapinin en çok etki ettiği alanlardan biridir: boğazda oluşan kuruluk, ağız yaraları, çiğneme güçlüğü, ağız kasılmaları, çiğneme ve yutma zorlukları başlıca etkileridir.
Dişlerinizi karbonat ile fırçalamanızı ve gargara yapmanızı öneririm, karbonat dişleri temizlerken ağız içindeki bakterileri de öldürmektedir. Kabızlık ilk başlarda sorun olurken, diğer kürlerin yan etkilerinden dolayı ishale dönüşebilir ve bağırsaklarda gaz sancısı ve kramplar oluşturabilir.
Bu sürecin bütün zorluklarını yaşadım, onkolog her şeyin normal olduğunu söylemekte, ilerleyen süreçlerde her şey normal diyeceği için sormaktan vazgeçtim ve kendi sorunlarıma kendimce çözümler bulmaya çalıştım, sıcak su torbası ve bol su içmek gibi.
Bitki çayları özellikle zencefilli, naneli ve limonlu çay iyi gelirken bunun yanında bol ilikli kemikleri uzun süreli kaynatarak çorbalar pişirmeniz, badem ceviz ve fındık gibi kuru yemişler yemeniz de size güç katacaktır.
Zencefilli ve limonlu bitki çayınızı yaparken içine bir tutam karabiber ekleyin; karabiber zencefilin bağırsaklarda emilimini sağlar, diğer türlü zencefil bağırsaklardan atılır ve size hiç bir katkısı ve yararı olmaz.
Cilt, saç ve tırnaklara etkisi
Başlarda değilde ilerideki kemoterapilerde ortaya çıkan sorunlardan bazılarıdır. Tırnaklarda çizgiler, kırılganlık, siyah çizgiler, yumuşama ve sararma gibi sorunlar oluşmaktadır.
Tırnaklarınızı kesmeden önce tırnakmakasınızı kolonyağı ile sık sık temizleyin ve tırnaklarınızı kısa kesmeyin, çok çabuk virüs bulaşırken kanamalar meydana gelebilir ki kemoterapide istenmeyen süreçlerdir. Kesinlikle manikür ve pedikür yaptırmayın çok tehlikeli sonuçlar ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Saçlarda tamamen dökülebilir veya az dökülebilir. Bu sizin kullanacağınız kemoterapi ilaçlarının etki derecesi ve dozuna bağlı olarak gelişebilmektedir, yine de doktorunuz size bilgi verecektir.
Ciltte kaşıntı, kuruluk, soyulma gibi etkileri olmakla birlikte, saçlarınızı yıkarken bedeninize değmemesine dikkat edin, başınızı öne eğerek yıkayın diğer türlü vücudunuzda kaşıntı yapar, vücudunuzu sadece su ile yıkayın duş jeli ve sabun kullanmayın kaşıntı yapar.
Üreme sistemleri
Kemoterapi ilaçları kadınlarda menopoza yol açarken bir çok hormonal değişiklikler de yapmaktadır. Kadın üreme sistemlerini etkileyen kemoterapi, kadınlarda yumurtlamayı durdururken erkeklerde sperm sayısında ve kalitesinde düşüş görülmektedir.
Hormonal dalgalanmalar kadın ve erkeğin üreme sistemlerini etkilerken, cinsel istekleri engellerken seks hayatını da bitirebilmektedir.
Boşaltma sistemi
Böbrek ve mesane hücreleri zarar görürken, başka yan etkileri ve zararları da oluşabilmektedir. İdrara çıkmada azalma, ellerin ve ayakların şişmesi, baş ağrıları diğer etkilerinden bazılarıdır.
İskelet sistemi
Midemin 3/2 si alındı, ameliyat sonrası farkında olmadan kambur yürümeye başladım. Kemoterapi esnasında kemiklerdeki kalsiyum seviyesinin düşmesine bağlı olarak kemik kaybı oluşabilir ve kas iskelet sisteminde eğrilikler meydana gelebilir.
Vücudun en yaygın alanlarında kalça kemiklerinde, pelvis ve omurga kemiklerinde bir de bileklerde kemik kaybı oluşur. Egzersiz ve yürüyüş yaparak veya ev işleri ile meşgul olarak hareket edin ve kemiklerinizin yeterli kalsiyumu almasını sağlayıp kemiklerinizi güçlü tutmaya yardımcı olabilirsiniz.
Şunu da eklemek istiyorum evime zararlı hiç bir şey sokmuyorum, kışlık yiyeceklerimi kendim yapıyorum, organik besleniyoruz. O kadar ki maydanozu doğal olsun diye saksıda yetiştiriyorum, organik ürün yetiştiriyorum, kızartma, hamur işi ve turşulardan uzak duruyoruz, o kadar sağlıklı sebze ve lif ağırlıklı beslendik. Sonuç mide kanseri oldum, gerisini siz düşünün.
Psikolojik etkileri
Süreci ilk duyduğunuzda paniklemeniz kadar doğal hiç bir şey olamaz, ben zırıl zırıl ağlamıştım, ancak ağlamanın faydası olmayacağı için önce sürece kendimi hazırladım ve zamanın akışına bıraktım, aklıma kötü düşünceler getirmedim neyse olacağına varacaktı, ben her şekilde bu süreci yaşayacaktım.
Önce kendi etrafıma bir koruma kalkanı hazırladım ve bu kalkanın içine kanser kelime ve düşüncelerini sokmadan 6. küre geldim. İki kürüm kaldı, bu süreçleri yaşarken sizin için çırpınan eşinizi, çocuklarınızı ve yakınlarınızı, dost ve arkadaşlarınızı görecek ve size güç verecek süreci hiç yaşamamış da sanki bir hikaye okumuş gibi çabucak geçecektir.
Korku, stres ve endişeyi bir tarafa bırakın derin düşüncelere dalmayın, elinizden gelen hobiler varsa onlara yönelin. Haşa ben kimseye akıl verecek pozisyonda değilim sadece nasıl rahatlayabilirsiniz bu süreci yaşayan biri olarak yaşadıklarımı anlatıyorum.
Ben neler yapabilirim nasıl bir bilgiye ulaşırım diye internette araştırma yaparken beni bilgilendirecek ve tatmin edecek bir bilgiye ulaşamadım, umarım size bir nebze katkıda bulunabilmişimdir.
Her şey sizin elinizde, namaz kılmak sizi rahatlatabilir, Rabbim herkese şifa ve kuvvet versin, bu yolu çabucak başarmanızı nasip etsin.
